Wchłanianie żelaza z pożywienia jest procesem złożonym i zależy od wielu czynników. Oto najważniejsze z nich:
-
Rodzaj żelaza:
-
Żelazo hemowe: Znajduje się w produktach pochodzenia zwierzęcego (mięso, ryby, drób) i jest lepiej wchłaniane przez organizm.
-
Żelazo niehemowe: Znajduje się w produktach roślinnych (warzywa, owoce, orzechy, zboża) i jest gorzej wchłaniane.
-
Obecność innych składników odżywczych:
-
Witamina C: Zwiększa wchłanianie żelaza niehemowego. Produkty bogate w witaminę C to np. cytrusy, papryka, brokuły.
-
Kwasy organiczne: Takie jak kwas cytrynowy i kwas mlekowy, mogą zwiększać wchłanianie żelaza.
-
Inhibitory wchłaniania żelaza:
-
Polifenole: Znajdują się w herbacie, kawie, winie i niektórych warzywach i owocach, mogą zmniejszać wchłanianie żelaza.
-
Fityniany: Obecne w pełnoziarnistych produktach zbożowych, nasionach i roślinach strączkowych, mogą hamować wchłanianie żelaza.
-
Wapń: Może zmniejszać wchłanianie żelaza, zarówno hemowego, jak i niehemowego.
-
Stan zdrowia i zapotrzebowanie organizmu:
-
Niedobór żelaza: Organizm zwiększa wchłanianie żelaza, gdy jego poziom jest niski.
-
Choroby przewodu pokarmowego: Takie jak celiakia czy choroba Crohna, mogą wpływać na wchłanianie żelaza.
-
Interakcje z lekami:
- Niektóre leki mogą wpływać na wchłanianie żelaza, np. leki zobojętniające kwas żołądkowy.
-
Czas spożycia:
- Spożywanie żelaza na pusty żołądek może zwiększać jego wchłanianie, ale może również powodować dolegliwości żołądkowe.
Aby poprawić wchłanianie żelaza, warto łączyć produkty bogate w żelazo z pokarmami zawierającymi witaminę C oraz unikać spożywania inhibitorów wchłaniania żelaza w tym samym posiłku.