Szczęście narodowe brutto (GNH - Gross National Happiness) to koncepcja, która wywodzi się z Bhutanu, małego królestwa położonego w Himalajach. W przeciwieństwie do tradycyjnych wskaźników ekonomicznych, takich jak Produkt Krajowy Brutto (PKB), które mierzą głównie wartość produkcji i konsumpcji, GNH skupia się na całościowym dobrobycie obywateli, uwzględniając aspekty psychologiczne, kulturowe, ekologiczne i społeczne.

Historia i filozofia GNH

Idea szczęścia narodowego brutto została wprowadzona przez czwartego króla Bhutanu, Jigme Singye Wangchucka, w latach 70. XX wieku. Król uznał, że rozwój gospodarczy nie powinien odbywać się kosztem tradycji kulturowych, ochrony środowiska czy jakości życia obywateli. Zamiast tego, rozwój kraju powinien być zrównoważony i skoncentrowany na ludzkim szczęściu i dobrobycie.

Cztery filary GNH

GNH opiera się na czterech głównych filarach, które mają na celu zapewnienie zrównoważonego rozwoju:

1. Zrównoważony rozwój społeczno-ekonomiczny - Obejmuje to dążenie do wzrostu gospodarczego, ale w sposób, który jest zgodny z potrzebami społecznymi i środowiskowymi.

2. Ochrona i promocja kultury - Kultura i tradycje są kluczowe dla tożsamości narodowej i muszą być zachowane i promowane.

3. Ochrona środowiska - Zrównoważona gospodarka musi iść w parze z ochroną zasobów naturalnych i bioróżnorodności.

4. Dobre rządzenie - Sprawne i odpowiedzialne zarządzanie jest niezbędne do zapewnienia, że polityki publiczne służą dobru ogółu.

Dziewięć domen GNH

Aby mierzyć szczęście narodowe brutto, Bhutan opracował dziewięć domen, które stanowią podstawę oceny dobrobytu:

1. Dobrobyt psychologiczny - Obejmuje zdrowie psychiczne, poziom stresu i ogólne zadowolenie z życia.
2. Zdrowie - Dotyczy zarówno zdrowia fizycznego, jak i dostępności opieki zdrowotnej.
3. Czas wolny i równowaga między pracą a życiem - Mierzy ilość czasu wolnego i równowagę między pracą a życiem osobistym.
4. Edukacja - Ocenia poziom wykształcenia i dostępność edukacji.
5. Różnorodność kulturowa i odporność - Mierzy zachowanie tradycji i uczestnictwo w życiu kulturalnym.
6. Dobre rządzenie - Obejmuje zaufanie do instytucji i poziom korupcji.
7. Życie społeczne - Mierzy jakość relacji społecznych i wsparcie społeczne.
8. Środowisko - Ocenia stan środowiska naturalnego i działania na rzecz jego ochrony.
9. Standard życia - Obejmuje dochody, jakość mieszkania i dostępność podstawowych dóbr.

Jak jest mierzone GNH?

Pomiar GNH odbywa się za pomocą kompleksowych badań ankietowych, które są przeprowadzane wśród mieszkańców Bhutanu. Ankiety te zawierają pytania dotyczące wszystkich dziewięciu domen, co pozwala na ocenę poziomu szczęścia i dobrobytu w różnych aspektach życia. Wyniki są następnie analizowane i wykorzystywane do kształtowania polityki publicznej, która ma na celu poprawę jakości życia obywateli.

Ciekawostki

Bhutan jest jedynym krajem na świecie, który oficjalnie przyjął GNH jako wskaźnik rozwoju narodowego. Pomimo że koncepcja ta jest unikalna dla Bhutanu, zyskała ona międzynarodowe uznanie i inspiruje inne kraje do poszukiwania bardziej holistycznych podejść do pomiaru dobrobytu.

Podsumowując, szczęście narodowe brutto to innowacyjne podejście do mierzenia rozwoju, które stawia na pierwszym miejscu dobrostan ludzi, a nie tylko wzrost gospodarczy. Dzięki temu Bhutan stał się pionierem w dziedzinie zrównoważonego rozwoju i inspiracją dla wielu innych krajów na całym świecie.