Trusty to instytucja prawna, która odgrywa kluczową rolę w systemach prawnych krajów anglosaskich, takich jak Wielka Brytania czy Stany Zjednoczone. W polskim systemie prawnym trusty jako takie nie występują, ale istnieją podobne mechanizmy, które mogą pełnić zbliżone funkcje. W tym wpisie przyjrzymy się różnym rodzajom trustów w prawie anglosaskim oraz ich odpowiednikom lub alternatywom w prawie polskim. Omówimy także, czym jest "living trust" i jakie są jego odmiany.
Trusty w prawie anglosaskim
-
Revocable Trust (Trust Odwołalny):
- Jest to najbardziej elastyczna forma trustu, która pozwala twórcy trustu (settlor) na zmianę lub całkowite anulowanie trustu w dowolnym momencie. Główna zaleta to możliwość zachowania kontroli nad majątkiem, a także potencjalne korzyści podatkowe.
-
Irrevocable Trust (Trust Nieodwołalny):
- W przeciwieństwie do trustu odwołalnego, ten typ trustu nie może być zmieniony ani anulowany po jego ustanowieniu. Ma to swoje korzyści, szczególnie w kontekście ochrony majątku przed wierzycielami oraz optymalizacji podatkowej.
-
Living Trust (Trust Żyjący):
- Jest to trust ustanowiony i funkcjonujący za życia twórcy. Może być zarówno odwołalny, jak i nieodwołalny. Jego głównym celem jest unikanie procesu spadkowego (probate), co przyspiesza przekazanie majątku po śmierci twórcy.
-
Testamentary Trust (Trust Testamentowy):
- Tworzony na podstawie testamentu, zaczyna funkcjonować po śmierci twórcy. Jest on często używany do zarządzania majątkiem dla małoletnich dzieci lub innych beneficjentów, którzy mogą nie być w stanie samodzielnie zarządzać środkami.
-
Charitable Trust (Trust Charytatywny):
- Został ustanowiony w celu wspierania celów charytatywnych. Może oferować korzyści podatkowe zarówno dla twórcy trustu, jak i beneficjentów.
Trusty w prawie polskim
W polskim prawie trusty jako takie nie istnieją, ale istnieją mechanizmy, które mogą pełnić podobne funkcje, takie jak:
-
Fundacje rodzinne:
- Nowo wprowadzone w polskim prawie, fundacje rodzinne mogą być używane do zarządzania majątkiem rodzinnym i jego przekazywania kolejnym pokoleniom.
-
Darowizny i testamenty:
- Polskie prawo oferuje różnorodne formy przekazywania majątku, które mogą być dostosowane do indywidualnych potrzeb, choć nie oferują one tej samej elastyczności co trusty.
-
Umowy dożywocia:
- Pozwalają na przekazanie nieruchomości w zamian za dożywotnie utrzymanie, co może być użyteczne w planowaniu sukcesji.
Living Trust i jego odmiany
Living Trust, czyli trust żyjący, jest szczególnie popularny w Stanach Zjednoczonych. Jego główną zaletą jest unikanie procesu spadkowego, co może zaoszczędzić czas i pieniądze dla spadkobierców. Istnieją dwa główne typy living trustów:
-
Revocable Living Trust (Odwołalny Trust Żyjący):
- Pozwala twórcy na pełną kontrolę nad majątkiem i jego zarządzaniem. Może być zmieniany lub anulowany w dowolnym momencie.
-
Irrevocable Living Trust (Nieodwołalny Trust Żyjący):
- Po ustanowieniu trustu, twórca traci kontrolę nad majątkiem, co może być korzystne w kontekście ochrony przed wierzycielami i optymalizacji podatkowej.
Podsumowując, trusty są elastycznym narzędziem prawnym, które pozwala na skuteczne zarządzanie i ochronę majątku. W krajach anglosaskich są one szeroko stosowane, oferując różnorodne korzyści, od ochrony majątku po optymalizację podatkową. W Polsce, chociaż trusty jako takie nie istnieją, istnieją inne mechanizmy prawne, które mogą pełnić podobne funkcje, umożliwiając skuteczne planowanie sukcesji i zarządzanie majątkiem.