Starożytni i średniowieczni ludzie nauczyli się pisać i czytać poprzez różnorodne metody edukacyjne, które różniły się w zależności od czasu, miejsca i kultury. Oto kilka kluczowych aspektów tego procesu:

1. Starożytne cywilizacje:

   • Mezopotamia: W Sumerze, jednej z pierwszych cywilizacji, pisanie klinowe było nauczane w szkołach zwanych "edubba". Uczniowie, głównie z zamożnych rodzin, uczyli się czytać i pisać pod okiem nauczycieli.
   • Egipt: Hieroglify były nauczane przez skrybów. Edukacja była dostępna głównie dla chłopców z wyższych warstw społecznych. Nauka pisania była żmudnym procesem, wymagającym zapamiętywania wielu symboli.
   • Grecja: W starożytnej Grecji edukacja była bardziej powszechna, szczególnie w Atenach. Nauka czytania i pisania była częścią szerszego programu edukacyjnego, który obejmował również matematykę i muzykę.
   • Rzym: W Rzymie edukacja była zorganizowana na różnych poziomach, od podstawowej nauki czytania i pisania po bardziej zaawansowane nauki retoryczne. Szkoły były dostępne dla dzieci z różnych klas społecznych, chociaż dostęp do nich był łatwiejszy dla zamożniejszych rodzin.

2. Średniowiecze:

   • Monastyczne szkoły: W średniowieczu klasztory były głównymi ośrodkami edukacji. Mnisi kopiowali rękopisy i uczyli się czytania oraz pisania, co było niezbędne do pracy nad tekstami religijnymi.
   • Katedry i szkoły parafialne: W miastach zaczęły powstawać szkoły przy katedrach, które oferowały edukację w zakresie gramatyki, logiki i retoryki. Były one dostępne głównie dla chłopców, którzy mieli zamiar wstąpić do stanu duchownego.
   • Uniwersytety: W XII wieku zaczęły powstawać uniwersytety, takie jak Uniwersytet w Bolonii czy Uniwersytet w Paryżu, które stały się centrami wyższego nauczania. Nauka czytania i pisania była tam częścią szerszego programu naukowego.

3. Metody nauczania:

   • Nauczanie odbywało się głównie poprzez zapamiętywanie i recytację. Wiele uwagi poświęcano nauce gramatyki i retoryki.
   • Uczniowie często uczyli się poprzez kopiowanie tekstów, co jednocześnie rozwijało umiejętności pisarskie i służyło jako metoda powielania książek w czasach przed wynalezieniem druku.

Dostęp do edukacji był w dużej mierze zarezerwowany dla elity społecznej, a umiejętność czytania i pisania była rzadkością wśród niższych warstw społecznych aż do późnego średniowiecza.